Het concentratiekamp Mauthausen werd in 1938 opgezet. Dat was vijf maanden nadat nazi-Duitsland Oostenrijk had geannexeerd. Dit concentratiekamp was bedoeld als mannenkamp, vooral voor politieke gevangenen. Ook bood het kamp gevangeniscapaciteit voor de oorlog die nazi-Duitsland gepland had. 
De gevangen werden in de buurt van het kamp aan het werk gezet. Zij moesten graniet delven, dat in dit gebied bij Mauthausen te vinden was. Het graniet werd gebruikt als bouwmateriaal. Berucht is de trap van 186 treden naar de diepte van de granietgroeve. Veel gevangenen stierven op de trap.

Net als bij de meeste concentratiekampen van de nazi’s, was het verblijf in kamp Mauthausen verschrikkelijk en mensonterend. Gevangenen werden mishandeld, kregen straf, leden honger en werden ziek. De Duitsers lieten zieke gevangenen bevriezen en verhongeren. Of ze werden gedood met fenolinjecties of gifgas. Vele anderen werden doodgeslagen, opgehangen of doodgeschoten. 

De achtergrond van de Mauthausen liederen

Iákovos Kambanellis was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de vele gevangenen in het Oostenrijkse concentratiekamp Mauthausen. Hij overleefde dit concentratiekamp en schreef er liedteksten over op basis van zijn memoires. De Griekse componist Mikis Theodorakis schreef in de jaren ’60 van de vorige eeuw op deze liedteksten de ontroerende Mauthausen liederen. Vele zangers en zangeressen hebben de Mauthausen liederen sindsdien gezongen, zoals bijvoorbeeld de beroemde Griekse zangeres Maria Farantouri. 
Lenneart Nijgh vertaalde de teksten in het Nederlands, waarna Liesbeth List ze in 1967 in albumvorm uitbracht: ‘Liesbeth List zingt Theodorakis’.
Stichting De Inrichting verzorgde 25 jaar geleden voor het eerst uitvoeringen van de Mauthausen liederen. Dat gebeurde in de Grote Kerk in Wijk bij Duurstede. In 2002, 2006 en 2010 herhaalde zich dit opnieuw; ook in Driebergen (2006) en Rhenen (2010).